„Gąsienica” Ranpo Edogawa

Zbrodnia i kara w japońskim wydaniu 

„Gąsienica” to zbiór opowiadań z różnego okresu twórczości Ranpo Edogawy, który dziś uznawany jest za ojca japońskiego kryminału. Jest to książka zarówno dla miłośników japońskiej literatury, jak również dla osób niemających z nią wcześniej styczności.

W twórczości Edogawy od razu dostrzec można nawiązania do takich twórców jak Poe czy Dostojewski. Sam autor nigdy nie ukrywał swoich inspiracji. Jego pseudonim pochodzi również od Edgara Allana Poe.

„Gąsienica” pokazuje, jak na przestrzeni lat zmieniała się twórczość autora, nie tylko jego styl, ale również poruszana przez niego tematyka. Początkowo większe znaczenie dla autora miała sama zbrodnia i to, jak bohater ma jej dokonać, natomiast w późniejszym okresie bardziej skupiał się na samym aspekcie psychologicznym.

Kilka pierwszych opowiadań wydało mi się bardzo podobnych do siebie, ze względu na to, że bohaterowie mieli zbliżone motywy. Jednak te późniejsze opowiadania były już inne. Zwłaszcza tytułowa „Gąsienica” jest bardziej mroczna i już nie chodziło w niej o zbrodnię, ale o moralność ludzką.

Ciekawa jest narracja opowiadań. Narratorami są bohaterowie, ale czasami również jest nim sam autor, który często się ujawnia i zwraca do czytelników. Czytając, odnosi się wtedy wrażenie, jakby siedział obok nas i opowiadał nam te historie.

Rzadko Ranpo Edogawa stosuje typowy motyw zbrodni dla pieniędzy czy zbrodni przypadkowej, chociaż i takie opowiadania mu się przydarzyły. Jego bohaterowie są często znudzeni życiem i, chcąc poczuć cokolwiek, planują zbrodnie doskonałe.